日拱一卒。

本文最后更新于 2025年10月23日 晚上

0806

数分

题目:p>1p > 1,证明:数列 {k=1n1np}\{\sum_{k=1}^{n} \frac{1}{n^p} \} 收敛。

证明: 首先,{k=1n1np}\{\sum_{k=1}^{n} \frac{1}{n^p}\} 是单调递增的,下证其有上界。

观察到,有不等式,

(1+x)α1αxαx1+x,x0,α0(1+x)^\alpha - 1 \geq \alpha x \geq \frac{\alpha x}{1+x}, \quad \forall x \geq 0, \alpha \geq 0

于是,

1np11(n+1)p1=1(n+1)p1((1+1n)p11)1(n+1)p1(p1)1n1+1n=p1(n+1)p\begin{align*} \frac{1}{n^{p-1}} - \frac{1}{(n+1)^{p-1}} &= \frac{1}{(n+1)^{p-1}} \left( \left( 1+\frac{1}{n} \right)^{p-1} - 1 \right) \\ &\geq \frac{1}{(n+1)^{p-1}} \cdot \frac{(p-1) \frac{1}{n}}{1+\frac{1}{n}} \\ &= \frac{p-1}{(n+1)^{p}} \end{align*}

故,

1(n+1)p1p1(1np11(n+1)p1)\frac{1}{(n+1)^{p}} \leq \frac{1}{p-1} \left( \frac{1}{n^{p-1}} - \frac{1}{(n+1)^{p-1}} \right)

于是,

k=1n1np=1+k=1n1(k+1)p1+k=1n1p1(1kp11(k+1)p1)=1+1p1(11(n+1)p1)pp1,n1\begin{align*} \sum_{k=1}^{n} \frac{1}{n^p} &= 1 + \sum_{k=1}^{n} \frac{1}{(k+1)^p} \leq 1 + \sum_{k=1}^{n} \frac{1}{p-1} \left( \frac{1}{k^{p-1}} - \frac{1}{(k+1)^{p-1}} \right) \\ &= 1 + \frac{1}{p-1} \left( 1 - \frac{1}{(n+1)^{p-1}}\right) \\ & \leq \frac{p}{p-1}, \quad \forall n \geq 1 \end{align*}

由单调有界数列必收敛,命题得证。

解几

外积的性质:

  1. 证明:a×(b×c)=(ac)b(ab)c\vec{a} \times (\vec{b} \times \vec{c}) = (\vec{a} \cdot \vec{c}) \vec{b} - (\vec{a} \cdot \vec{b}) \vec{c}
  2. 证明:(a×b)(c×d)=(ac)(bd)(ad)(bc)(\vec{a} \times \vec{b}) \cdot (\vec{c} \times \vec{d}) = (\vec{a} \cdot \vec{c}) (\vec{b} \cdot \vec{d}) - (\vec{a} \cdot \vec{d}) (\vec{b} \cdot \vec{c})
  3. 证明:(a×b)×c+(b×c)×a+(c×a)×b=0(\vec{a} \times \vec{b}) \times \vec{c} + (\vec{b} \times \vec{c}) \times \vec{a} + (\vec{c} \times \vec{a}) \times \vec{b} = 0

证明:

(1)

情形1:a=0\vec{a} = \vec{0}b×c=0\vec{b} \times \vec{c} = \vec{0},此时二者共线,结论显然成立。

情形2:设 d=a×(b×c)\vec{d} = \vec{a} \times (\vec{b} \times \vec{c}),有

da,db×c\vec{d} \perp \vec{a}, \quad \vec{d} \perp \vec{b} \times \vec{c}

因为 db×c\vec{d} \perp \vec{b} \times \vec{c},所以 b,c,d\vec{b},\vec{c},\vec{d} 三者共面,可设 d=λb+μc\vec{d} = \lambda \vec{b} + \mu \vec{c}

da\vec{d} \perp \vec{a},故

ad=λ(ab)+μ(ac)=0\vec{a} \cdot \vec{d} = \lambda (\vec{a} \cdot \vec{b}) + \mu (\vec{a} \cdot \vec{c}) = 0

即:

{λ=k(ac)μ=k(ab)\left\{\begin{matrix} \lambda = k (\vec{a} \cdot \vec{c})\\ \mu = - k (\vec{a} \cdot \vec{b}) \end{matrix}\right.

故,

d=k[(ac)b(ab)c]\vec{d} = k \left[ (\vec{a} \cdot \vec{c}) \vec{b} - (\vec{a} \cdot \vec{b}) \vec{c} \right]

由任意性,取 a=b=i,c=j\vec{a} = \vec{b} = \vec{i}, \vec{c} = \vec{j},则

d=i×(i×j)=j=kjk=1\vec{d} = \vec{i} \times (\vec{i} \times \vec{j}) = \vec{j} = k \vec{j} \Rightarrow k = 1

得证。

(2) 由(1),已有

b×(c×d)=(bd)c(bc)d\vec{b} \times (\vec{c} \times \vec{d}) = (\vec{b} \cdot \vec{d})\vec{c} - (\vec{b} \cdot \vec{c})\vec{d}

右侧对 a\vec{a} 内积,

(a×b)(c×d)=[a, b, c×d]=[b, c×d, a]=b×(c×d)a=(ac)(bd)(ad)(bc)\begin{align*} (\vec{a} \times \vec{b}) \cdot (\vec{c} \times \vec{d}) &= [\vec{a}, \ \vec{b}, \ \vec{c} \times \vec{d}] \\ &= [\vec{b}, \ \vec{c}\times\vec{d}, \ \vec{a}] = \vec{b} \times (\vec{c} \times \vec{d}) \cdot \vec{a} \\ &= (\vec{a} \cdot \vec{c}) (\vec{b} \cdot \vec{d}) - (\vec{a} \cdot \vec{d}) (\vec{b} \cdot \vec{c}) \end{align*}

(3)对每一项都使用(1)中公式,

(a×b)×c=(ac)b(bc)a(b×c)×a=(ba)c(ca)b(c×a)×b=(cb)a(ab)c\begin{align*} (\vec{a} \times \vec{b}) \times \vec{c} &= (\vec{a} \cdot \vec{c})\vec{b} - (\vec{b} \cdot \vec{c})\vec{a} \\ (\vec{b} \times \vec{c}) \times \vec{a} &= (\vec{b} \cdot \vec{a})\vec{c} - (\vec{c} \cdot \vec{a})\vec{b} \\ (\vec{c} \times \vec{a}) \times \vec{b} &= (\vec{c} \cdot \vec{b})\vec{a} - (\vec{a} \cdot \vec{b})\vec{c} \\ \end{align*}

相加即可。

0807

数分

不同余项的 Taylor 公式

  1. (Peano 余项)设 f(x)f(x)x0x_0nn 阶可导,则当 xx0x \to x_0 时,有,

f(x)=f(x0)+f(x0)1!(xx0)+f(x0)2!(xx0)2++f(n)(x0)n!(xx0)n+o((xx0)n)f(x) = f(x_0) + \frac{f^{\prime}(x_0)}{1!}(x-x_0) + \frac{f^{\prime\prime}(x_0)}{2!}(x-x_0)^2 + \cdots + \frac{f^{(n)}(x_0)}{n!}(x-x_0)^n + o((x-x_0)^n)

  1. (Lagrange 余项)设 f(x)f(x) 在区间 IIn+1n+1 阶可导,则对任意 x,x0Ix, x_0 \in I,存在位于 xxx0x_0 之间的实数 ξ\xi 使得,

f(x)=f(x0)+f(x0)1!(xx0)+f(x0)2!(xx0)2++f(n)(x0)n!(xx0)n+f(n+1)(ξ)(n+1)!(xx0)(n+1)f(x) = f(x_0) + \frac{f^{\prime}(x_0)}{1!}(x-x_0) + \frac{f^{\prime\prime}(x_0)}{2!}(x-x_0)^2 + \cdots + \frac{f^{(n)}(x_0)}{n!}(x-x_0)^n + \frac{f^{(n+1)}(\xi)}{(n+1)!}(x-x_0)^{(n+1)}

  1. (Cauchy余项)设 f(x)f(x) 在区间 IIn+1n+1 阶可导,则对任意 x,x0Ix, x_0 \in I,存在位于 xxx0x_0 之间的实数 ξ\xi 使得,

    f(x)=f(x0)+f(x0)1!(xx0)+f(x0)2!(xx0)2++f(n)(x0)n!(xx0)n+f(n+1)(ξ)n!(xξ)n(xx0)f(x) = f(x_0) + \frac{f^{\prime}(x_0)}{1!}(x-x_0) + \frac{f^{\prime\prime}(x_0)}{2!}(x-x_0)^2 + \cdots + \frac{f^{(n)}(x_0)}{n!}(x-x_0)^n + \frac{f^{(n+1)}(\xi)}{n!}(x-\xi)^{n}(x-x_0)

常用的 Maclaurin 展式

  1. x0x \to 0 时,

ex=1+x+x22!+x33!++xnn!+o(xn)e^x = 1 + x + \frac{x^2}{2!} + \frac{x^3}{3!} + \cdots + \frac{x^n}{n!} + o(x^n)

  1. x0x \to 0 时,

sinx=xx33!+x55!x77!++(1)nx2n1(2n1)!+o(x2n1)\sin x = x - \frac{x^3}{3!} + \frac{x^5}{5!} - \frac{x^7}{7!} + \cdots + (-1)^n \frac{x^{2n-1}}{(2n-1)!} + o(x^{2n-1})

cosx=1x22!+x44!x66!++(1)nx2n(2n)!+o(x2n)\cos x = 1 - \frac{x^2}{2!} + \frac{x^4}{4!} - \frac{x^6}{6!} + \cdots + (-1)^n \frac{x^{2n}}{(2n)!} + o(x^{2n})

  1. x0x \to 0 时,

ln(1+x)=xx22+x33x44++(1)n1xnn+o(xn)\ln(1+x) = x - \frac{x^2}{2} + \frac{x^3}{3} - \frac{x^4}{4} + \cdots + (-1)^{n-1} \frac{x^{n}}{n} + o(x^{n})

ln(1x)=xx22x33x44xnn+o(xn)\ln(1-x) = -x - \frac{x^2}{2} - \frac{x^3}{3} - \frac{x^4}{4} - \cdots - \frac{x^{n}}{n} + o(x^{n})

  1. x0x \to 0 时,

(1+x)α=1+αx+α(α1)2!x2++α(α1)(αn+1)n!xn+o(xn)(1+x)^{\alpha} = 1 + \alpha x + \frac{\alpha(\alpha-1)}{2!}x^2 + \cdots + \frac{\alpha(\alpha-1)\cdots(\alpha-n+1)}{n!}x^n + o(x^n)

11+x=1x+x2x3++(1)nxn+o(xn)\frac{1}{1+x} = 1 - x + x^2 - x^3 + \cdots + (-1)^{n} x^n + o(x^{n})

11x=1+x+x2++xn+o(xn)\frac{1}{1-x} = 1 + x + x^2 + \cdots + x^{n} + o(x^{n})

  1. x0x \to 0 时,

arctanx=xx33+x55x77++(1)nx2n+1(2n+1)!+o(x2n+1)\arctan x = x - \frac{x^3}{3} + \frac{x^5}{5} - \frac{x^7}{7} + \cdots + (-1)^n \frac{x^{2n+1}}{(2n+1)!} + o(x^{2n+1})

Wallis 公式 与 Stirling 公式

Wallis 积分公式

(1) 单项情形

定义

In=0π2sinnxdx=0π2cosnxdx={(n1)!!n!!π2,n 为偶数,(n1)!!n!!,n 为奇数.I_n = \int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin^n x \, dx = \int_0^{\frac{\pi}{2}} \cos^n x \, dx = \begin{cases} \dfrac{(n-1)!!}{n!!} \cdot \dfrac{\pi}{2}, & n \text{ 为偶数}, \\[6pt] \dfrac{(n-1)!!}{n!!}, & n \text{ 为奇数}. \end{cases}

证明: 首先,对于 In=0π2cosnxdxI_n = \int_0^{\frac{\pi}{2}} \cos^n x \, dx,令 t=π2xt = \frac{\pi}{2} - x

In=π20cosn(π2t)d(π2t)=0π2sinntdtI_n = \int_{\frac{\pi}{2}}^0 \cos^n \left( \frac{\pi}{2} - t \right) d\left( \frac{\pi}{2} - t \right) = \int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin^n t \, dt

下面考虑 sinx\sin x 的情形即可。利用分部积分,

In=0π2sinnxdx=0π2sinn1xdcosx=sinn1xcosx0π2+(n1)0π2cos2xsinn2xdx=(n1)0π2sinn2xdx(n1)0π2sinnxdx=(n1)In2(n1)In\begin{align*} I_n &= \int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin^n x \, dx = -\int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin^{n-1} x \, d\cos x \\ &= -\sin^{n-1} x \cdot \cos x \bigg|_0^{\frac{\pi}{2}} + (n - 1) \cdot \int_0^{\frac{\pi}{2}} \cos^2 x \cdot \sin^{n-2} x \, dx \\ &= (n - 1) \cdot \int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin^{n-2} x \, dx - (n - 1) \cdot \int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin^n x \, dx \\ &= (n - 1) \cdot I_{n-2} - (n - 1) \cdot I_n \end{align*}

所以,

In=n1nIn2=n1nn3n2In4=={(n1)!!n!!I0,n 为偶数,(n1)!!n!!I1,n 为奇数.\begin{align*} I_n &= \frac{n-1}{n} \cdot I_{n-2} = \frac{n-1}{n} \cdot \frac{n-3}{n-2} \cdot I_{n-4} = \cdots \\ &= \begin{cases} \dfrac{(n-1)!!}{n!!} \cdot I_0 , & n \text{ 为偶数}, \\[6pt] \dfrac{(n-1)!!}{n!!} \cdot I_1 , & n \text{ 为奇数}. \end{cases} \end{align*}

I0=0π21dx=π2,I1=0π2sinxdx=1I_0 = \int_0^{\frac{\pi}{2}} 1 \, dx = \frac{\pi}{2}, \quad I_1 = \int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin x \, dx = 1

故,

In={(n1)!!n!!π2,n 为偶数,(n1)!!n!!,n 为奇数.I_n = \begin{cases} \dfrac{(n-1)!!}{n!!} \cdot \dfrac{\pi}{2} , & n \text{ 为偶数}, \\[6pt] \dfrac{(n-1)!!}{n!!} , & n \text{ 为奇数}. \end{cases}

(2) 二元情形

定义

Im,n=0π2sinmxcosnxdx={(m1)!!(n1)!!(m+n)!!π2,m,n 均为偶数,(m1)!!(n1)!!(m+n)!!,否则.I_{m,n} = \int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin^m x \cdot \cos^n x \, dx = \begin{cases} \dfrac{(m-1)!! \cdot (n-1)!!}{(m+n)!!} \cdot \dfrac{\pi}{2}, & m, n \text{ 均为偶数}, \\[6pt] \dfrac{(m-1)!! \cdot (n-1)!!}{(m+n)!!}, & \text{否则}. \end{cases}

证明:

Im,n=0π2sinmxcosnxdx=0π2sinmxcosn1xd(sinx)=sinm+1xcosn1x0π20π2sinxd(sinmxcosn1x)=m0π2sinmxcosnxdx+(n1)0π2sinm+2xcosn2xdx=mIm,n+(n1)Im+2,n2\begin{align*} I_{m,n} &= \int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin^m x \cdot \cos^n x \, dx = \int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin^m x \cdot \cos^{n-1} x \, d(\sin x) \\ &= \sin^{m+1} x \cdot \cos^{n-1} x \bigg|_0^{\frac{\pi}{2}} - \int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin x \, d(\sin^m x \cdot \cos^{n-1} x) \\ &= -m \cdot \int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin^m x \cdot \cos^n x \, dx + (n - 1) \cdot \int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin^{m+2} x \cdot \cos^{n-2} x \, dx \\ &= -m \cdot I_{m,n} + (n - 1) \cdot I_{m+2,n-2} \end{align*}

得到递归式,

Im,n=n1m+1Im+2,n2I_{m,n} = \frac{n-1}{m+1} \cdot I_{m+2,n-2}

n为偶数的情形

n=2kn = 2k,

Im,n=n1m+1Im+2,n2=n1m+1n3m+3Im+4,n4==(n1)(n3)1(m+1)(m+3)(m+n1)Im+n\begin{align*} I_{m,n} &= \frac{n-1}{m+1} \cdot I_{m+2,n-2} = \frac{n-1}{m+1} \cdot \frac{n-3}{m+3} \cdot I_{m+4,n-4} = \dots \\ &= \frac{(n-1)\cdot(n-3)\cdot\dots\cdot1}{(m+1)\cdot(m+3)\cdot\dots\cdot(m+n-1)} \cdot I_{m+n} \end{align*}

带入一元情况,

Im,n={(m1)!!(n1)!!(m+n)!!π2,m也为偶数(m1)!!(n1)!!(m+n)!!,否则I_{m,n} = \begin{cases} \dfrac{(m-1)!!\cdot(n-1)!!}{(m+n)!!} \cdot \dfrac{\pi}{2} &, \, m\text{也为偶数} \\[6pt] \dfrac{(m-1)!!\cdot(n-1)!!}{(m+n)!!} &, \, \text{否则} \end{cases}

n为奇数的情形

n=2k+1n = 2k+1,则

Im,n=(n1)(n3)2(m+1)(m+3)(m+n2)Im+n1,1I_{m,n} = \frac{(n-1)\cdot(n-3)\cdot\cdots\cdot2}{(m+1)\cdot(m+3)\cdot\cdots\cdot(m+n-2)} \cdot I_{m+n-1,1}

单独计算第一项,

Im+n1,1=0π2sinm+n1xcosxdx=0π2sinm+n1xd(sinx)=1m+nI_{m+n-1,1} = \int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin^{m+n-1} x \cdot \cos x \, dx = \int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin^{m+n-1} x \, d(\sin x) = \frac{1}{m+n}

带回,

Im,n=(n1)(n3)2(m+1)(m+3)(m+n2)1m+n=(m1)!!(n1)!!(m+n)!!I_{m,n} = \frac{(n-1)\cdot(n-3)\cdot\cdots\cdot2}{(m+1)\cdot(m+3)\cdot\cdots\cdot(m+n-2)} \cdot \frac{1}{m+n} = \frac{(m-1)!!\cdot(n-1)!!}{(m+n)!!}

Wallis 公式

来自 浙江大学 2023 微积分 II 课程笔记

n+n \to +\infty 时,(2n)!!(2n1)!!nπ\dfrac{(2n)!!}{(2n-1)!!} \sim \sqrt{n\pi};更具体地,

limn[(2n)!!(2n1)!!]212n+1=π2\lim_{n \to \infty} \left[ \frac{(2n)!!}{(2n-1)!!} \right]^2 \frac{1}{2n+1} = \frac{\pi}{2}

证明:x(0,π2)x \in (0, \frac{\pi}{2}),由 sinx(0,1)\sin x \in (0,1)

sin2n+1x<sin2nx<sin2n1x\sin^{2n+1} x < \sin^{2n} x < \sin^{2n-1} x

xx[0,π2][0, \frac{\pi}{2}] 上积分,得:

0π2sin2n+1xdx<0π2sin2nxdx<0π2sin2n1xdx\int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin^{2n+1} x \, dx < \int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin^{2n} x \, dx < \int_0^{\frac{\pi}{2}} \sin^{2n-1} x \, dx

Wallis 积分公式

(2n)!!(2n+1)!!<(2n1)!!(2n)!!π2<(2n2)!!(2n1)!!\frac{(2n)!!}{(2n+1)!!} < \frac{(2n-1)!!}{(2n)!!} \cdot \frac{\pi}{2} < \frac{(2n-2)!!}{(2n-1)!!}

定义:

An:=[(2n)!!(2n1)!!]212n+1,Bn:=[(2n)!!(2n1)!!]212nA_n := \left[ \frac{(2n)!!}{(2n-1)!!} \right]^2 \frac{1}{2n+1}, \quad B_n := \left[ \frac{(2n)!!}{(2n-1)!!} \right]^2 \frac{1}{2n}

注意到,

An+1=[(2n+2)!!(2n+1)!!]212n+3An+1An=(2n+2)2(2n+1)(2n+3)>1A_{n+1} = \left[ \frac{(2n+2)!!}{(2n+1)!!} \right]^2 \frac{1}{2n+3} \Rightarrow \frac{A_{n+1}}{A_n} = \frac{(2n+2)^2}{(2n+1)(2n+3)} >1

Bn+1=[(2n+2)!!(2n+1)!!]212n+2BnBn+1=(2n+1)2(2n)(2n+2)>1B_{n+1} = \left[ \frac{(2n+2)!!}{(2n+1)!!} \right]^2 \frac{1}{2n+2} \Rightarrow \frac{B_n}{B_{n+1}} = \frac{(2n+1)^2}{(2n)(2n+2)} >1

则上述不等式可改写为:

An<An+1<<π2<<Bn+1<BnA_n < A_{n+1} < \cdots < \frac{\pi}{2} < \cdots < B_{n+1} < B_n

数列 {An}\{A_n\} 严格单增有上界,{Bn}\{B_n\} 严格单减有下界,二者都存在极限。

计算 BnAnB_n - A_n(夹逼之),

BnAn=[(2n)!!(2n1)!!]2(12n12n+1)=[(2n)!!(2n1)!!]212n(2n+1)=An12n<π212n0(n)\begin{align*} B_n - A_n &= \left[ \frac{(2n)!!}{(2n-1)!!} \right]^2 \left( \frac{1}{2n} - \frac{1}{2n+1} \right) \\ &= \left[ \frac{(2n)!!}{(2n-1)!!} \right]^2 \cdot \frac{1}{2n(2n+1)} \\ &= A_n \cdot \frac{1}{2n} \\ &< \frac{\pi}{2} \cdot \frac{1}{2n} \to 0 \quad (n \to \infty) \end{align*}

于是有

limnAn=π2=limnBn\lim_{n \to \infty} A_n = \frac{\pi}{2} = \lim_{n \to \infty} B_n

结合 AnA_n 的定义,即有,

limn[(2n)!!(2n1)!!]212n+1=π2\lim_{n \to \infty} \left[ \frac{(2n)!!}{(2n-1)!!} \right]^2 \frac{1}{2n+1} = \frac{\pi}{2}

Stirling 公式

证明来自 香蕉空间

Stirling 公式:nZ+n \in \mathbb{Z}_+ 有,

n!=2πn(ne)necnn! = \sqrt{2\pi n} \left( \frac{n}{e} \right)^n e^{c_n}

其中 cnc_n 满足:

0<cn<112n0 < c_n < \frac{1}{12n}

证明
nZ+n \in \mathbb{Z}_+ 定义数列

dn=log(n!)(n+12)logn+nd_n = \log(n!) - \left(n + \frac{1}{2}\right)\log n + n

利用 Taylor 展开计算 dndn+1d_n - d_{n+1}

dndn+1=log(n+1)+(n+1+12)log(n+1)(n+12)logn1=(n+12)log(n+1n)1=2n+12log(1+12n+1112n+1)1=2n+12k=022k+1(12n+1)2k+11=k=112k+11(2n+1)2k\begin{align*} d_n - d_{n+1} &= -\log(n+1)+(n+1+\frac{1}{2})\log(n+1)-(n+\frac{1}{2})\log n - 1\\ &= (n+\frac{1}{2}) \log (\frac{n+1}{n}) -1\\ &= \frac{2n + 1}{2} \log\left( \frac{1 + \frac{1}{2n + 1}}{1 - \frac{1}{2n + 1}} \right) -1\\ &= \frac{2n + 1}{2} \sum_{k=0}^\infty \frac{2}{2k+1} \left( \frac{1}{2n+1}\right)^{2k+1} -1\\ &= \sum_{k=1}^\infty \frac{1}{2k + 1} \cdot \frac{1}{(2n + 1)^{2k}} \end{align*}

于是放缩得到:

0<dndn+1<k=1131(2n+1)2k=112n(n+1)=112n112(n+1)0 < d_n - d_{n+1} < \sum_{k=1}^\infty \frac{1}{3} \cdot \frac{1}{(2n + 1)^{2k}} = \frac{1}{12n(n+1)} = \frac{1}{12n} - \frac{1}{12(n + 1)}

也即,

dn112n<dn+1112(n+1)<<dn+1<dnd_n - \frac{1}{12n} < d_{n+1} - \frac{1}{12(n+1)} < \cdots < d_{n+1} < d_n

dnd_n 递减而 dn112nd_n - \frac{1}{12n} 递增。于是有下述极限存在:

limn(dn112n)=C=limndn\lim_{n \to \infty} \left( d_n - \frac{1}{12n} \right) = C = \lim_{n \to \infty} d_n

更精确地有:

0<cn=dnC<112n0 < c_n = d_n - C < \frac{1}{12n}

现只要证明

C=12log(2π)eC=2πC = \frac{1}{2}\log(2\pi) \Leftrightarrow e^C = \sqrt{2\pi}

而根据 Wallis 公式,我们有:

π2=limn[(2n)!!(2n1)!!]212n+1=limn(2n)!!(2n1)!!12n+1=limn[(2n)!!]2(2n1)!!(2n)!!12n+1=limn(2nn!)2(2n)!2n+1\begin{align*} \sqrt{\frac{\pi}{2}} &= \sqrt{\lim_{n \to \infty} \left[ \frac{(2n)!!}{(2n-1)!!}\right]^2 \frac{1}{2n+1}}= \lim_{n \to \infty} \frac{(2n)!!}{(2n-1)!!} \frac{1}{\sqrt{2n+1}} \\ &= \lim_{n \to \infty} \frac{[(2n)!!]^2}{(2n-1)!!(2n)!!} \frac{1}{\sqrt{2n+1}} = \lim_{n \to \infty} \frac{(2^n n!)^2}{(2n)! \sqrt{2n + 1}} \end{align*}

结合:

limnedn=limnn!(en)n1n=eCn!n(ne)neC\lim_{n \to \infty} e^{d_n} = \lim_{n \to \infty} n! \left( \frac{e}{n} \right)^n \frac{1}{\sqrt{n}} = e^C \Rightarrow n! \sim \sqrt{n} \left( \frac{n}{e} \right)^n e^C

有,

π2=limn(2nn!)2(2n)!2n+1=limn22nn(ne)2ne2C2n(2ne)2neC2n+1=eC2\sqrt{\frac{\pi}{2}} = \lim_{n \to \infty} \frac{(2^n n!)^2}{(2n)! \sqrt{2n + 1}} = \lim_{n \to \infty} \frac{2^{2n} n \left( \frac{n}{e}\right)^{2n} e^{2C}}{\sqrt{2n} \left( \frac{2n}{e} \right)^{2n} e^C \sqrt{2n+1}} = \frac{e^C}{2}

高代

题目

题目1

一个 nn 阶行列式,如果它的元素满足 aij=aji, i,j=1,2,,na_{ij} = -a_{ji},\ i,j = 1,2,\cdots,n,就称为反对称行列式。证明:奇数阶反对称行列式等于 0\boldsymbol{0}

要证明奇数阶反对称行列式的值为零,可按以下步骤推导:

D=0a12a13a1na120a23a2na13a230a3na1na2na3n0=0a12a13a1na120a23a2na13a230a3na1na2na3n0=(1)n0a12a13a1na120a23a2na13a230a3na1na2na3n0=(1)nD=D\begin{align*} D &= \begin{vmatrix} 0 & a_{12} & a_{13} & \cdots & a_{1n} \\ -a_{12} & 0 & a_{23} & \cdots & a_{2n} \\ -a_{13} & -a_{23} & 0 & \cdots & a_{3n} \\ \vdots & \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ -a_{1n} & -a_{2n} & -a_{3n} & \cdots & 0 \\ \end{vmatrix} = \begin{vmatrix} 0 & -a_{12} & -a_{13} & \cdots & -a_{1n} \\ a_{12} & 0 & -a_{23} & \cdots & -a_{2n} \\ a_{13} & a_{23} & 0 & \cdots & -a_{3n} \\ \vdots & \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ a_{1n} & a_{2n} & a_{3n} & \cdots & 0 \\ \end{vmatrix} \\ &= (-1)^{n} \begin{vmatrix} 0 & a_{12} & a_{13} & \cdots & a_{1n} \\ -a_{12} & 0 & a_{23} & \cdots & a_{2n} \\ -a_{13} & -a_{23} & 0 & \cdots & a_{3n} \\ \vdots & \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ -a_{1n} & -a_{2n} & -a_{3n} & \cdots & 0 \\ \end{vmatrix} = (-1)^n D = -D \end{align*}

D=0D = 0.

题目2

Lagrange 插值多项式的唯一性。

求证:给定一组数据 {(xi,yi),1in+1}\{(x_i, y_i),\, 1 \leq i \leq n+1\},则唯一存在一个 nn 次多项式

P(x)=k=0nakxk,P(x) = \sum_{k=0}^n a_k x^k,

使得

P(xi)=yi,1in+1.P(x_i) = y_i,\, 1 \leq i \leq n+1.

证明:P(xi)=yi,1in+1P(x_i) = y_i,\, 1 \leq i \leq n+1 代入 k=0nakxk=y\sum_{k=0}^n a_k x^k = y,得到线性方程组:

{a0+a1x1++anx1n=y1a0+a1x2++anx2n=y2a0+a1xn+1++anxn+1n=yn+1\begin{cases} a_0 + a_1 x_1 + \cdots + a_n x_1^n = y_1 \\ a_0 + a_1 x_2 + \cdots + a_n x_2^n = y_2 \\ \cdots\cdots \\ a_0 + a_1 x_{n+1} + \cdots + a_n x_{n+1}^n = y_{n+1} \end{cases}

该方程组的系数行列式为 Vandermonde行列式

D=1i<jn+1(xjxi)0.D = \prod_{\substack{1 \leq i < j \leq n+1}} (x_j - x_i) \neq 0.

Cramer 法则,系数 a0,a1,,ana_0, a_1, \cdots, a_n 可唯一确定:

ak=DkD,Dk=j=1n+1(1)k+1+jAjkyj(0kn)a_k = \frac{D_k}{D},\quad D_k = \sum_{j=1}^{n+1} (-1)^{k+1+j} A_{jk} y_j \quad (0 \leq k \leq n)

此处 AjkA_{jk} 是缺项的 Vandermonde 行列式。

另:多项式 P(x)P(x) 也可通过 拉格朗日插值公式 直接构造:

P(x)=j=1n+1((x1x)(x2x)(xj1x)(xj+1x)(xn+1x)(x1xj)(x2xj)(xj1xj)(xj+1xj)(xn+1xj))yj=j=1n+1(i=1,ijn+1xxixjxi)yj.\begin{align*} P(x) &= \sum_{j=1}^{n+1} \left( \frac{(x_1 - x)(x_2 - x) \cdots (x_{j-1} - x)(x_{j+1} - x) \cdots (x_{n+1} - x)}{(x_1 - x_j)(x_2 - x_j) \cdots (x_{j-1} - x_j)(x_{j+1} - x_j) \cdots (x_{n+1} - x_j)} \right) y_j \\ &= \sum_{j=1}^{n+1} \left( \prod_{\substack{i=1, \\ i \neq j}}^{n+1} \frac{x - x_i}{x_j - x_i} \right) y_j. \end{align*}

行列式的基本性质

  1. 转置不变性
    行列式的转置(行与列互换)值不变,即

    D=DT,其中 DT=det(aji)D = D^T, \quad \text{其中 } D^T = \det(a_{ji})

  2. 行公因子提取
    若第 ii 行(记为 rir_i)所有元素有公因子 kk,则公因子可提取到行列式外:

    DkrikD D \xrightarrow{kr_i} kD

    (仅对某一行提取公因子,列同理)。

  3. 行和分解性
    若第 ii 行的每个元素可表示为两数之和(如 aik=bik+cika_{ik} = b_{ik} + c_{ik}),则行列式可分解为两个行列式之和:

    bi1+ci1bin+cin=bi1bin+ci1cin\begin{vmatrix} \vdots & \vdots & \vdots \\ b_{i1}+c_{i1} & \cdots & b_{in}+c_{in} \\ \vdots & \vdots & \vdots \end{vmatrix} = \begin{vmatrix} \vdots & \vdots & \vdots \\ b_{i1} & \cdots & b_{in} \\ \vdots & \vdots & \vdots \end{vmatrix} + \begin{vmatrix} \vdots & \vdots & \vdots \\ c_{i1} & \cdots & c_{in} \\ \vdots & \vdots & \vdots \end{vmatrix}

    (仅某一行分解,其余行不变)。

  4. 行对换的反号性:交换第 ii 行与第 jj 行(记为 rirjr_i \leftrightarrow r_j),行列式值反号:

    DrirjDD \xrightarrow{r_i \leftrightarrow r_j} -D

    • 推论1:若行列式有两行完全相同,则 D=0D = 0
    • 推论2:若行列式有两行成比例(一行是另一行的 kk 倍),则 D=0D = 0
  5. 行操作不变性
    将第 ii 行的 kk 倍加到第 jj 行上(记为 rj+krir_j + kr_i),行列式值不变:

    Drj+kriDD \xrightarrow{r_j + kr_i} D

    (列操作同理,值也不变)。

  6. 按行展开:行列式可按任意一行展开求值。AijA_{ij} 是元素 (i,j)(i,j) 的代数余子式,对第 ii 行(1in1 \leq i \leq n)有:

D=ai1Ai1+ai2Ai2++ainAin=k=1naikAikD = a_{i1}A_{i1} + a_{i2}A_{i2} + \cdots + a_{in}A_{in} = \sum_{k=1}^n a_{ik}A_{ik}

  • 推论1:若取第 ii 行元素与第 jj 行的代数余子式对应相乘再求和:

k=1naikAjk=Dδij,δij={1,i=j,0,ij.\sum_{k=1}^n a_{ik}A_{jk} = D\delta_{ij}, \quad \delta_{ij} = \begin{cases} 1, & i = j, \\ 0, & i \neq j. \end{cases}

  1. Cramer 法则:如果 n×nn \times n 线性方程组

    j=1naijxj=bi,i=1,2,,n,\sum_{j=1}^n a_{ij}x_j = b_i, \quad i = 1, 2, \cdots, n,

    系数行列式 D=det(aij)0D = \det(a_{ij}) \neq 0,则该方程组 存在唯一解

    xj=DjD,j=1,2,,n,x_j = \frac{D_j}{D}, \quad j = 1, 2, \cdots, n,

    其中 DjD_j 是将系数行列式 DDjj替换为常数项 b1,b2,,bnb_1, b_2, \cdots, b_n 后得到的 nn 阶行列式,即:

    Dj=a11a1,j1b1a1,j+1a1na21a2,j1b2a2,j+1a2nan1an,j1bnan,j+1ann,j=1,2,,n. D_j = \begin{vmatrix} a_{11} & \cdots & a_{1,j-1} & b_1 & a_{1,j+1} & \cdots & a_{1n} \\ a_{21} & \cdots & a_{2,j-1} & b_2 & a_{2,j+1} & \cdots & a_{2n} \\ \vdots & \vdots & \vdots & \vdots & \vdots & \ddots & \vdots \\ a_{n1} & \cdots & a_{n,j-1} & b_n & a_{n,j+1} & \cdots & a_{nn} \end{vmatrix}, \quad j = 1, 2, \cdots, n.

    • 推论:Lagrange 插值多项式的唯一性

0808

数分

题目

求证:{(1+1n)n+1}\{(1+\frac{1}{n})^{n+1}\} 单减,{(1+1n)n}\{(1+\frac{1}{n})^n\} 有界。

{(1+1n)n}\{(1+\frac{1}{n})^n\} 有上界其实也可以用求导来做

证明:首先有,

bn+1an+1>(n+1)an(ba),0<a<bb^{n+1} - a^{n+1} > (n+1) a^n (b-a) , \quad 0 < a < b

利用上面公式,

(1+1n)n+1(1+1n+1)n+1>(n+1)(1+1n+1)n(1n1n+1)=(n+1)(1+1n+1)n1n(n+1)=(1+1n+1)n+11nn+1n+2>(1+1n+1)n+11n+1\begin{align*} \left(1+\frac{1}{n}\right)^{n+1} - \left(1+\frac{1}{n+1}\right)^{n+1} &> (n+1) \cdot \left(1+\frac{1}{n+1}\right)^{n} \cdot \left( \frac{1}{n} - \frac{1}{n+1}\right) \\ &= (n+1) \cdot \left(1+\frac{1}{n+1}\right)^{n} \cdot \frac{1}{n(n+1)} \\ &= \left(1+\frac{1}{n+1}\right)^{n+1} \cdot \frac{1}{n} \cdot \frac{n+1}{n+2} \\ &> \left(1+\frac{1}{n+1}\right)^{n+1} \cdot \frac{1}{n+1} \end{align*}

移项,

(1+1n)n+1>(1+1n+1)n+2\left(1+\frac{1}{n}\right)^{n+1} > \left(1+\frac{1}{n+1}\right)^{n+2}

{(1+1n)n+1}\{(1+\frac{1}{n})^{n+1}\} 单减。更进一步,

(1+1n)n+1(1+1)2=4,nN\left(1+\frac{1}{n}\right)^{n+1} \leq (1+1)^2 = 4, \quad \forall n \in \mathbb{N}

于是,

(1+1n)n41+1n<4,nN\left(1+\frac{1}{n}\right)^{n} \leq \dfrac{4}{1+\frac{1}{n}} < 4, \quad \forall n \in \mathbb{N}

高代

0809

数分

题目

求证:limnnn!n=e\lim_{n\to\infty} \frac{n}{\sqrt[n]{n!}} = e

证明

法一(硬放缩)

符号说明:用 log\log 来记 ln\ln

实际上只需证:limnlognn!n=1\lim_{n\to\infty} \log \frac{n}{\sqrt[n]{n!}} = 1

左侧有,

lognn!n=logn1nlog(n!)=1n(nlogni=1nlogi)\log \frac{n}{\sqrt[n]{n!}} = \log n - \frac{1}{n} \log (n!) = \frac{1}{n} \left( n \log n - \sum_{i=1}^n \log i \right)

对于求和项,我们用积分加以逼近。

一方面,

i=1nlogi=log2+log3++logn2n+1logxdx=xlogxx2n+1=(n+1)log(n+1)(n1)\begin{align*} \sum_{i=1}^n \log i &= \log 2 + \log 3 + \cdots + \log n \\ &\leq \int_2^{n+1} \log x \, dx = \bigl. x \log x - x \bigr|_{2}^{n+1} \\ &= (n+1) \log (n+1) - (n-1) \end{align*}

另一方面,

i=1nlogi=log2+log3++logn1nlogxdx=xlogxx1n=nlogn(n1)\begin{align*} \sum_{i=1}^n \log i &= \log 2 + \log 3 + \cdots + \log n \\ &\geq \int_1^{n} \log x \, dx = \bigl. x \log x - x \bigr|_{1}^{n} \\ &= n \log n - (n-1) \end{align*}

故,夹逼之,

nlogn(n+1)log(n+1)+(n1)nlognn!nn1n\frac{n \log n - (n+1) \log (n+1) + (n-1)}{n} \leq \log \frac{n}{\sqrt[n]{n!}} \leq \frac{n-1}{n}

即,

log(nn+1)+(n1)nlog(n+1)nlognn!nn1n\log (\frac{n}{n+1}) + \frac{(n-1)}{n} - \frac{\log (n+1)}{n} \leq \log \frac{n}{\sqrt[n]{n!}} \leq \frac{n-1}{n}

nn \to \infty,得

limnlognn!n=1\lim_{n\to\infty} \log \frac{n}{\sqrt[n]{n!}} = 1

法二(构造数列)

构造数列 {an}\{a_n\},满足:

an=(1+1n)n=(n+1)nnna_n = \left( 1 + \frac{1}{n} \right)^{n} = \frac{(n+1)^n}{n^n}

于是,

limnan=e\lim_{n\to\infty} a_n = e

故,

limnnn!n=limnnnn!n=limn2132224333(n+1)nnnnn(n+1)nn=limn(a1a2a3annnn+1)=e\begin{align*} \lim_{n\to\infty} \frac{n}{\sqrt[n]{n!}} &= \lim_{n\to\infty} \sqrt[n]{\frac{n^n}{n!}} = \lim_{n\to\infty} \sqrt[n]{\frac{2}{1} \cdot \frac{3^2}{2^2} \cdot \frac{4^3}{3^3} \cdots \frac{(n+1)^n}{n^n} \cdot \frac{n^n}{(n+1)^n}} \\ &= \lim_{n\to\infty} \left( \sqrt[n]{a_1 \cdot a_2 \cdot a_3 \cdots a_n} \cdot \frac{n}{n+1} \right) \\ &= e \end{align*}

高代

0810

数分

题目

来自《红宝书》p12

f:[c,d][c,d]f:[c,d] \to [c,d] 连续,任取 x[c,d]x \in [c,d],则数列 {xn}\{x_n\} 收敛的 充要条件limn+(xn+1xn)=0\lim_{n \to +\infty}(x_{n + 1} - x_n) = 0,其中 xn=fn(x)x_n = f^n(x)n1n \geq 1)表示 nnff 复合。

证明: 必要性可由 Cauchy 收敛准则直接得到,只需证明充分性。

假设结论不正确,则存在 a<ba < b 使得 {xn}\{x_n\} 有子列收敛于 a,ba,b。又由于 xn+1xn0|x_{n + 1} - x_n| \to 0,易证 [a,b][a,b] 中的每个点均为数列 {xn}\{x_n\} 某个子列的极限。

以下证明 [a,b][a,b] 中的每个点均为函数 ff 的不动点。任取 η[a,b]\eta \in [a,b],设 limk+xnk=η\lim_{k \to +\infty} x_{n_k} = \eta,则

limk+xnk+1=limk+(xnk+1xnk)+limk+xnk=η\lim_{k \to +\infty} x_{n_k + 1} = \lim_{k \to +\infty} \left( x_{n_k + 1} - x_{n_k} \right) + \lim_{k \to +\infty} x_{n_k} = \eta

ff 的连续性,对等式 xnk+1=f(xnk)x_{n_k + 1} = f(x_{n_k}) 两边取极限可得 f(η)=ηf(\eta) = \eta

这意味着,若对某个 kk,有 xk[a,b]x_k \in [a,b],则当 nkn \geq k 时,恒有 xn=xkx_n = x_k,与假设矛盾。因此,{xn}\{x_n\} 必收敛。

补充

补充上面过程中“易证”的内容。实际上有如下结论:

对有界数列 {xn}\{x_n\},若满足 limn(xn+1xn)=0\lim_{n \to \infty} (x_{n+1} - x_n) = 0,则 {xn}\{x_n\} 的全体聚点构成一个闭区间。

反证法: 假设存在 A(l,L)A \in (l, L)AA 不是聚点,则存在 ε>0\varepsilon > 0,使区间 (Aε,A+ε)(A-\varepsilon, A+\varepsilon) 中只包含了有限个 xnx_n

于是,存在正整数 N1N_1,使得对 n>N1\forall n > N_1 时,有 xnA>ε|x_n - A| > \varepsilon

limn(xn+1xn)=0\lim_{n \to \infty} (x_{n+1} - x_n) = 0,故存在 N2N_2,使得对 n>N2\forall n > N_2 时,有 xn+1xn<ε|x_{n+1} - x_n| < \varepsilon

N=max(N1,N2)N = \max(N_1, N_2)。由 l,Ll,L 的定义(上下极限),取其中有限项 xi,xi+1,,xjx_i, x_{i+1}, \dots, x_j ,满足

xj<Aε<A+ε<xiandN<i<jx_j < A-\varepsilon < A+\varepsilon < x_i \quad and \quad N < i < j

不妨设上述取出的有限项中,最后一个 >A+ε> A+\varepsilon 的项为 xkx_k,于是

xk+1<Aε<A+ε<xkandN<k<k+1jx_{k+1} < A-\varepsilon < A+\varepsilon < x_{k} \quad and \quad N < k < k+1 \leq j

此时 xk+1xk>2ε|x_{k+1} - x_k| > 2\varepsilon,矛盾。

高代

ε\varepsilon

0811

数分

有关上下极限的定理与结论

概念

{xn}\{x_n\} 是一个数列,记

αk=infnkxn,βk=supnkxn\alpha_k = \inf_{n \geqslant k} x_n , \quad \beta_k = \sup_{n \geqslant k} x_n

于是 {αk}\{\alpha_k\} 单调递增,{βk}\{\beta_k\} 单调递减。

(1)若 {xn}\{x_n\} 有下界。

由单调有界收敛原理,{αk}\{\alpha_k\} 收敛或发散于 ++\infty,记为

limnxnorlim infnxn\varliminf_{n \to \infty} x_n \quad or \quad \liminf_{n \to \infty} x_n

称之为 {xn}\{x_n\} 的下极限(inferior limit)。

(2)若 {xn}\{x_n\} 无下界。

αk=( k1)\alpha_k = -\infty (\forall \ k \geqslant 1),此时记

limnxn=lim infnxn=\varliminf_{n \to \infty} x_n = \liminf_{n \to \infty} x_n = -\infty

(3)若 {xn}\{x_n\} 有上界。

由单调有界收敛原理,{βk}\{\beta_k\} 收敛或发散于 -\infty,记为

limnxnorlim supnxn\varlimsup_{n \to \infty} x_n \quad or \quad \limsup_{n \to \infty} x_n

称之为 {xn}\{x_n\} 的上极限(superior limit)。

(4)若 {xn}\{x_n\} 无上界。

βk=+( k1)\beta_k = +\infty (\forall \ k \geqslant 1),此时记

limnxn=lim supnxn=+\varlimsup_{n \to \infty} x_n = \limsup_{n \to \infty} x_n = +\infty

定理

{xn}\{x_n\} 有界,若记,

H=limnxn,h=limnxn,H = \varlimsup_{n \to \infty} x_n, \quad h = \varliminf_{n \to \infty} x_n,

HHhh 分别是 {xn}\{x_n\} 的所有极限点中的最大者和最小者。

证明:仅对 HH 进行证明,hh 类似。

先证 HH 是某子列极限,再证明最大性。

首先,对任意的 kZ>0k \in \mathbb{Z}_{>0},由 limnβk=H\lim_{n \to \infty} \beta_k = H 知,存在 NZ>0N \in \mathbb{Z}_{>0},当 n>Nn > N 时有,

H1k<βn=sup{xn, xn+1,}<H+1kH - \frac{1}{k} < \beta_n = \sup \{x_n, \ x_{n+1}, \cdots\} < H + \frac{1}{k}

一方面,从上式右侧得到,对任意的 n>Nn > N 均有 xn<H+1kx_n < H + \frac{1}{k}

另一方面,上式左侧不等式与上确界定义可知,存在 nk>Nn_k > N,使得 xnk>H1kx_{n_k} > H - \frac{1}{k}

综合上述两方面,对任意的正整数 kk,均在 xnkx_{n_k}(可以适当选择使得指标 nkn_k 严格单增)上有,

H1k<xnk<H+1kH - \frac{1}{k} < x_{n_k} < H + \frac{1}{k}

因此 {xnk}\{x_{n_k}\} 收敛于 HH

下面证明 HH 的最大性。

任取 {xn}\{x_n\} 的一个收敛子列 {xmk}\{x_{m_k}\},设其收敛于 aa。由 βn\beta_n 的定义可知 xmkβmk( k1)x_{m_k} \leqslant \beta_{m_k} (\forall \ k \geqslant 1),于是由极限的保序性,得到 aHa \leqslant H

推论

{xn}\{x_n\} 收敛于 AA 的充要条件是

limnxn=limnxn=A\varliminf_{n \to \infty} x_n = \varlimsup_{n \to \infty} x_n = A

题目

{xn}\{x_n\} 是一个正数列,证明:

limnxn+1xnlimnxnnlimnxnnlimnxn+1xn\varliminf_{n \to \infty} \frac{x_{n + 1}}{x_n} \leqslant \varliminf_{n \to \infty} \sqrt[n]{x_n} \leqslant \varlimsup_{n \to \infty} \sqrt[n]{x_n} \leqslant \varlimsup_{n \to \infty} \frac{x_{n + 1}}{x_n}

证明:证明右侧不等式即可,左侧同理。

limnxn+1xn=+\varlimsup_{n \to \infty} \frac{x_{n + 1}}{x_n} = +\infty 时,命题显然成立。

现假设 limnxn+1xn=AR0\varlimsup_{n \to \infty} \frac{x_{n + 1}}{x_n} = A \in \mathbb{R}_{\geqslant 0},则对任意的 ε>0\varepsilon > 0,存在 NNN \in \mathbb{N},当 nNn \geqslant N 时,有 xn+1xn<A+ε\frac{x_{n + 1}}{x_n} < A + \varepsilon

进而对 n>Nn > N,有,

xnxN=xN+1xNxN+2xN+1xnxn1<(A+ε)nN\frac{x_n}{x_N} = \frac{x_{N+1}}{x_{N}} \cdot \frac{x_{N+2}}{x_{N+1}} \cdots \frac{x_n}{x_{n - 1}} < (A + \varepsilon)^{n - N}

也即,

xnn<(A+ε)(xN(A+ε)N)1n, n>N.\sqrt[n]{x_n} < (A + \varepsilon)\left( \frac{x_N}{(A + \varepsilon)^N} \right)^{\frac{1}{n}}, \quad \forall \ n > N.

nn \to \infty,有:

limnxnnlimn(A+ε)(xN(A+ε)N)1n=A+ε\varlimsup_{n \to \infty} \sqrt[n]{x_n} \leqslant \varlimsup_{n \to \infty} (A + \varepsilon)\left( \frac{x_N}{(A + \varepsilon)^N} \right)^{\frac{1}{n}} = A + \varepsilon

高代

ε\varepsilon

0812

数分

题目

来自陆亚明《数学分析入门-上册》p80-p82 以及课后题 T11

定理(柯西收敛准则)

级数 n=1un\sum_{n = 1}^{\infty} u_n 收敛的 充要条件 是:对任意的 ε>0\varepsilon > 0,均存在 nεZ>0n_{\varepsilon} \in \mathbb{Z}_{>0},使得对任意的 m>n>nεm > n > n_{\varepsilon} 均有

SmSn=k=n+1muk<ε,|S_m - S_n| = \left| \sum_{k = n + 1}^{m} u_k \right| < \varepsilon,

其中 SnS_n 表示该级数的第 nn 个部分和。

(Hint:此即数列的柯西收敛准则。)

题目一

研究级数 n=11ns\sum_{n = 1}^{\infty} \frac{1}{n^s}sRs \in \mathbb{R})的敛散性。

解:分以下两种情况讨论:

(1) s1s \leqslant 1

此时,由于对任意的 nZ>0n \in \mathbb{Z}_{>0}

k=n+12n1ksn12n=12\left| \sum_{k = n + 1}^{2n} \frac{1}{k^s} \right| \geqslant n \cdot \frac{1}{2n} = \frac{1}{2}

故而级数发散。

(2) s>1s > 1

对任意的整数 m>n1m > n \geqslant 1,必存在 vZ0v \in \mathbb{Z}_{\geqslant 0} 使得 2vn<m2v+1n2^{v}n < m \leqslant 2^{v + 1}n,于是

k=n+1m1ksj=0v 2jn<k2j+1n1ksj=0v2jn1(2jn)s=1ns1j=0v1(2s1)j1ns1j=01(2s1)j\begin{align*} \left| \sum_{k = n + 1}^{m} \frac{1}{k^{s}} \right| &\leqslant \sum_{j = 0}^{v} \ \sum_{2^{j}n < k \leqslant 2^{j + 1}n} \frac{1}{k^{s}} \leqslant \sum_{j = 0}^{v} 2^{j}n \cdot \frac{1}{(2^{j}n)^{s}} \\ &= \frac{1}{n^{s - 1}} \sum_{j = 0}^{v} \frac{1}{(2^{s - 1})^{j}} \leqslant \frac{1}{n^{s - 1}} \sum_{j = 0}^{\infty} \frac{1}{(2^{s - 1})^{j}} \end{align*}

由右侧的几何级数收敛,于是上式左端可由 1ns1\frac{1}{n^{s-1}} 控制。利用柯西收敛准则,当 s>1s > 1 时,级数 n=11ns\sum_{n = 1}^{\infty} \frac{1}{n^{s}} 收敛。

s>1s > 1 时,我们把级数 n=11ns\sum_{n = 1}^{\infty} \frac{1}{n^s} 的和记作 ζ(s)\zeta(s),并称之为黎曼 ζ\zeta 函数 (Riemann zeta function)。

题目二

研究级数 n=21n(logn)s\sum_{n = 2}^{\infty} \frac{1}{n(\log n)^{s}}sRs \in \mathbb{R})的敛散性。

解:分两种情况:

(1) s1s \leqslant 1

调和级数的估计 知,当 nn \to \infty

k=2n+122n1k(logk)s12nlog2k=2n+122n1k=12nlog2(k=122n1kk=12n1k)=12nlog2((log22n+γ+o(1))(log2n+γ+o(1)))=12+o(1),\begin{align*} \left| \sum_{k = 2^{n} + 1}^{2^{2n}} \frac{1}{k(\log k)^{s}} \right| &\geqslant \frac{1}{2n \log 2} \sum_{k = 2^{n} + 1}^{2^{2n}} \frac{1}{k} = \frac{1}{2n \log 2} \left( \sum_{k = 1}^{2^{2n}} \frac{1}{k} - \sum_{k = 1}^{2^{n}} \frac{1}{k} \right) \\ &= \frac{1}{2n \log 2} \left( (\log 2^{2n} + \gamma + o(1)) - (\log 2^{n} + \gamma + o(1)) \right) \\ &= \frac{1}{2} + o(1), \end{align*}

因此级数发散。

注:调和级数的估计。当 nn \to \infty 时,

1+12++1n=logn+γ+o(1),1 + \frac{1}{2} + \cdots + \frac{1}{n} = \log n + \gamma + o(1),

其中,γ=0.5772156649\gamma=0.57721 56649\cdots 称为是 Euler-Mascheroni 常数。

(2) s>1s > 1

对任意的正整数 m>n>4m > n > 4,必存在 u,vZ0u, v \in \mathbb{Z}_{\geqslant 0} 使得 22u<n22u+12^{2^{u}} < n \leqslant 2^{2^{u + 1}} 以及 m22vm \leqslant 2^{2^{v}}。于是当 nn \to \infty 时,

k=n+1m1k(logk)sk=22u+122v1k(logk)s=j=uv1k=22j+122j+11k(logk)sj=uv11(2jlog2)sk=22j+122j+11k=j=uv11(2jlog2)s((log22j+1+γ+o(1))(log22j+γ+o(1)))=j=uv11(2jlog2)s(2jlog2+o(1))=j=uv11(2jlog2)s1+o(1)1(2ulog2)s1j=01(2s1)j+o(1)(2logn)s1j=01(2s1)j+o(1)\begin{align*} \left| \sum_{k = n + 1}^{m} \frac{1}{k(\log k)^{s}} \right| &\leqslant \sum_{k = 2^{2^{u}} + 1}^{2^{2^{v}}} \frac{1}{k(\log k)^{s}} = \sum_{j = u}^{v - 1} \sum_{k = 2^{2^{j}} + 1}^{2^{2^{j + 1}}} \frac{1}{k(\log k)^{s}} \\ &\leqslant \sum_{j = u}^{v - 1} \frac{1}{(2^{j} \log 2)^{s}} \sum_{k = 2^{2^{j}} + 1}^{2^{2^{j + 1}}} \frac{1}{k} \\ &= \sum_{j = u}^{v - 1} \frac{1}{(2^{j} \log 2)^{s}} \left( (\log 2^{2^{j + 1}} + \gamma + o(1)) - (\log 2^{2^{j}} + \gamma + o(1)) \right) \\ &= \sum_{j = u}^{v - 1} \frac{1}{(2^{j} \log 2)^{s}} \left( 2^j \log 2 + o(1) \right) = \sum_{j = u}^{v - 1} \frac{1}{(2^{j} \log 2)^{s-1}} + o(1) \\ &\leqslant \frac{1}{(2^u \log 2)^{s-1}} \sum_{j=0}^{\infty} \frac{1}{(2^{s-1})^j} + o(1) \\ &\leqslant \left(\frac{2}{\log n}\right)^{s-1} \sum_{j=0}^{\infty} \frac{1}{(2^{s-1})^j} + o(1) \\ \end{align*}

由柯西收敛准则,此时级数收敛。

题目三

AA 是正整数集的一个无限子集。对任意的正整数 nn,以 f(n)f(n) 表示集合 A[1,n]A\cap[1,n] 中的元素个数。如果存在正常数 c>0c > 0,使得 limnf(n)n=c\lim_{n\rightarrow\infty}\frac{f(n)}{n}=c,证明:级数 aA1a\sum_{a\in A}\frac{1}{a} 发散,这里 aA\sum_{a\in A} 表示将 AA 中元素从小到大排列后进行求和。

证明:由极限定义知存在 NN,使得当 n>Nn > N 时有 34c<f(n)n<54c\frac{3}{4}c < \frac{f(n)}{n} < \frac{5}{4}c。进而对任意的 n>Nn > N

f(2n)f(n)>34c2n54cn=14cnf(2n) - f(n) > \frac{3}{4}c \cdot 2n - \frac{5}{4}c \cdot n = \frac{1}{4}cn

从而

aAn<a2n1a>12n14cn=c8\sum_{\substack{a \in A \\ n < a \leq 2n}} \frac{1}{a} > \frac{1}{2n} \cdot \frac{1}{4}cn = \frac{c}{8}

这说明 aA1a\sum_{a \in A} \frac{1}{a} 发散。

高代


每日一题-2025-08
http://dbqdss.github.io/2025/08/06/个人学习笔记/Math Notes/Math Daily/每日一题-2025-08/
作者
失去理想的獾
发布于
2025年8月6日
许可协议